Η ιστορία του Πηλίου

Σύμφωνα με τους γεωλόγους, πριν από εκατόν σαράντα εκατομμύρια χρόνια, όταν ο πλανήτης γη είχε την μορφή μιας «πανθάλασσας», ανυψώθηκε μέσα απ’ το νερό η Πελαγονική οροσειρά. Ήταν μια στενή ζώνη ξηράς που άρχιζε από τη βόρειο Μακεδονία περνούσε από τον Όλυμπο, την Όσσα και το Πήλιο και κατέληγε στη βόρειο Εύβοια. Τα Ιμαλάια, οι Άλπεις, τα Πυρηναία και η οροσειρά της Πίνδου αναδύθηκαν μετά από εκατόν δέκα πέντε εκατομμύρια χρόνια.

Η ιστορία του Πηλίου πλούσια, η λαϊκή μούσα από τα πανάρχαια χρόνια έπλασε παραδόσεις και θρύλους.

Παλιότεροι κάτοικοι οι Κένταυροι, οι Λάπιθες και οι Μάγνητες . Στην υψηλότερη κορφή του, ζούσε ο περίφημος Κένταυρος Χείρωνας που τρεφόταν με σάρκες λιονταριών. Κατά τις γιγαντομαχίες προσπάθησαν οι γίγαντες ν' αποσπάσουν το Πήλιο και να το τοποθετήσουν πάνω από την Οσσα για να φθάσουν το ύψος του Ολύμπου και να εκθρονίσουν τους Ολύμπιους Θεούς. Στην κορυφή του έγιναν οι γάμοι του Πηλέα με τη Θέτιδα και με ξυλεία του οι Αργοναύτες έφτιαξαν την περίφημη "Αργώ".

Το Πήλιο ήταν κυρίως γνωστό, για την Ιατρική και τους Κενταύρους. Λόγος ανάπτυξης της Ιατρικής ήταν ο πλούτος των βοτάνων της περιοχής. Οι περίφημοι Κένταυροι διατελούν σε σύγχυση, μπλεγμένοι ανάμεσα στους θρύλους τους μύθους και στην ιστορία. Η μυθολογία λέει ότι ήταν πλάσματα με το κάτω μισό να ανήκει σε άλογο, ενώ στη θέση του λαιμού του αλόγου υπήρχε ο κορμός ενός άνδρα από τη μέση και πάνω.

Από τη Λακέρεια, βόρεια του Πηλίου είναι η καταγωγή του Ασκληπιού κατά τον Ησίοδο και τον Πίνδαρο. Ο Ασκληπιός μεγάλωσε στο Πήλιο κοντά στον κένταυρο Χείρωνα και διδάχθηκε τη θεραπεία όλων των πληγών είτε με μαντζούνια είτε με μαλακτικά βότανα είτε με χειρουργική επέμβαση. Το όνομα Ασκληπιός προέρχεται από τις λέξεις “ασκελής” δηλ. σκληρός και “ήπιος” επειδή έκανε ήπιους τους πόνους των ανθρώπων. Επειδή ο Ασκληπιός χρησιμοποιούσε για τη θεραπεία μια πολύ μεγάλη ποικιλία φυτών, βοτάνων, ριζών κλπ θεωρήθηκε ο ίδιος ως ο αντιπρόσωπος ή ως η προσωποποίηση των θεραπευτικών δυνάμεων της φύσεως.

Στην Τρωική εκστρατεία, οι κάτοικοι του Πηλίου, «οι περί Πηνιόν και Πήλιον Εινοσίφυλλον να ίεσκον», πήραν μέρος με τον Φιλοκτήτη, τον Εύμηλο και τον Πρόθοο.

Στους Βυζαντινούς χρόνους δεν καταγράφηκαν σπουδαία πολιτικά γεγονότα. Στο εσωτερικό του Παγασητικού υπήρχε η πόλη Δημητριάς και από τον 13ο αιώνα τα Λεχώνια. Ανατολικά δημιουργήθηκε η πόλη Ζαγορά και στην τελευταία περίοδο της βυζαντινής εποχής αναφέρεται και ο Λαύκος. ολόκληρη η Θεσσαλία γνώρισε τις επιδρομές των ξένων λαών, Γότθοι, Σλάβοι, τον 10ο αιώνα οι Βλάχοι.

Οι Φράγκοι έμποροι έκλεισαν ειδική συνθήκη ώστε να μπορούν να ασκούν ελεύθερα και προνομιακά τις διεθνείς εμπορικές τους συναλλαγές. Ο 13ος και 14ος αιώνας πέρασαν μεληστρικές επιδρομές από Σαρακηνούς, Καταλανούς και Αλβανούς. Απο το 1423 η περιοχή γνώρισε την Τουρκική κατοχή. Από τότε άρχισε η ίδρυση και εξέλιξη των σημερινών χωριών του Πηλίου. Στους χάρτες της μεσαιωνικής εποχής υπάρχουν στην περιοχή του Πηλίου σημειωμένα μοναστήρια.

Τα μοναστήρια αυτά υπήρξαν οι οικιστικοί πυρήνες των σημαντικότερων χωριών.Επειδή εξασφάλιζαν σχετική προστασία και ανεξαρτησία συγκέντρωσαν σιγά σιγά φυγάδες από την υπόλοιπη Θεσσαλία, Εύβοια και τα νησιά του Αιγαίου.

Δειλά στην αρχή, γρήγορα μετά άρχισαν να κτίζονται τα χαρακτηριστικά πηλιορείτικα πυργόσπιτα γύρω από κάθε μοναστήρι. Στην αρχή του 17ου αιώνα δημιουργήθηκαν ήδη πολλοί οικισμοί που εξελίχθηκαν στα σημερινά 24 χωριά του Πηλίου. Απέκτησαν προνόμια ειδικά από τους Τούρκους και τον 18ο και 19ο αιώνα ανέπτυξαν σημαντική οικονομική και πολιτιστική δραστηριότητα.. Τα 14 χωριά χαρακτηρίστηκαν «βακούφια»δηλ. αφιερωμένα σε φιλανθρωπικά ιδρύματα και τα άλλα «χάσια» δηλ. ιδιοκτησίες του Σουλτάνου. Στα πρώτα ανήκαν, Μακρυνίτσα, Δράκεια, Αγ. Λαυρέντιος, Καραμπάσι,Πινακάτες, Βυζίτσα, Αργαλαστή, Συκιά, Λαύκος, Προμύρι, Ανήλιο, Κισσός, Μούρεσι και Μακρυράχη. Τα άλλα ήταν , η Ζαγορά, ο Άνω Βόλος, Η Πορταριά, το Κατηχώρι, οι Μηλιές, το Νεοχώρι, η Τσαγκαράδα κλπ.

Στην Επανάσταση του 1821, πρωτεργάτης υπήρξε ο Άνθιμος Γαζής ιερωμένος και λόγιος από τις Μηλιές. Η επανάσταση όμως δεν προχώρησε, τα συμφέροντα των κοτζαμπάσηδων της περιοχής δεν το επέτρεψαν, με αποτέλεσμα όλες οι προσπάθειες να πνιγούν στο αίμα εν τη γενέσει τους.Το κίνημα του 1854 επίσης απέτυχε και το 1878 μετά από μάχες και την μεσολάβηση των Άγγλων έγινε το Συνέδριο του Βερολίνου, οπότε η Θεσσαλία και τμήμα της Ηπείρου απελευθερώθηκαν. Η προσάρτηση έγινε τον Αύγουστο του 1881.

Ενα βουνό για όλες τις εποχές

Η Άνοιξη έρχεται στο Πήλιο κάπως καθυστερημένη. Κι όταν φθάσει στους πρόποδες και στις ακτές, αρχίζει να σκαρφαλώνει προς τις κορυφές σιγά-σιγά. Πολλές φορές οι τριανταφυλλιές στα χαμηλά έχουν ανθίσει ενώ τα χιόνια δεν έχουν λιώσει ακόμα στα ψηλά. Συνήθως έρχεται μέσα του Απρίλη με αρχές του Μάη. Τότε επέρχεται μια έκρηξη αναγέννησης, ένας οργασμός δημιουργίας. Δεν θα ήταν υπερβολή να λέγαμε ότι μπορεί κανείς κυριολεκτικά να παρακολουθεί τα μπουμπούκια να γίνονται ανθοί και οι ανθοί φύλλα και καρποί. Το βουνό ντύνεται πάλι στα πράσινα και στολίζεται με αμέτρητα λουλούδια.

Τα χωριά ξυπνούν από τον λήθαργο του χειμώνα. Τα σπίτια ανοίγουν διάπλατα στον αρωματισμένο αέρα και το ζωογόνο ηλιόφως. Κίνηση, δράση και ζωή παντού. Οι κάτοικοι φροντίζουν τους κήπους και τα περιβόλια τους και προετοιμάζονται για το Πάσχα, την μεγαλύτερη γιορτή της χριστιανοσύνης, την γιορτή της αναγέννησης και της ζωής. Ντόπιοι κι επισκέπτες τρώγουν και πίνουν και γλεντούν, και το βουνό δονείται και αντιλαλεί από τον χορό και το τραγούδι.

Το Πάσχα σηματοδοτεί και την έναρξη της τουριστικής περιόδου, παρά το γεγονός ότι το Πήλιο δέχεται επισκέπτες σχεδόν κάθε σαββατοκύριακο. Τέλη Απριλίου, Μάιος, Ιούνιος[μαζί με τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο είναι η καλύτερη εποχή ειδικά για τον περιπατητικό τουρισμό. Ο καιρός είναι ιδανικός για περίπατους και πορείες μικρής,μέσης και μακράς διαρκείας. Τα λιθόκτιστα καλντερίμια και τα αμέτρητα μονοπάτια του Πηλίου αποτελούν ζωντανούς πειρασμούς που υπόσχονται άσκηση, καλή φυσική κατάσταση, υγεία. Το βουνό και η θάλασσα με τις γνωστές και τις κρυφές ομορφιές τους είναι σειρήνες ακαταμάχητες που στο κάλεσμά τους ανταποκρίνονται Έλληνες και ξένοι λάτρεις της φύσης, θιασώτες των ανοιξιάτικων διακοπών και φανατικοί πεζοπόροι, για τους οποίους το περπάτημα έχει γίνει τρόπος ζωής.

Το καλοκαίρι ο παράδεισος κατεβαίνει στο Πήλιο. Η Φύση σφύζει από ζωή και δημιουργία: ολούθε πυκνή βλάστηση κι όμορφα, ευωδιαστά αγριολούλουδα, φρούτα στα δένδρα, γιορτινοί κήποι, ατέλειωτοι χοροί μελισσών στα αρωματικά βότανα και στο ανθισμένο αγιόκλημα, σερενάτες αηδονιών στην πανσέληνο που ορθώνεται τεράστια και μυστηριακή από το πέλαγο. Βουνό και θάλασσα απλόχερα προσφέρουν τις χάρες και τα κάλλη τους σε διαγωνισμό ομορφιάς με έπαθλο την προτίμηση των επισκεπτών, οι περισσότεροι των οποίων όμως μοιράζουν την εύνοιά τους δίκαια και στους δύο διαγωνιζομένους με περίπατους στα μονοπάτια των σκιερών πλαγιών και βουτιές στα σμαραγδένια νερά των περικαλλών ακρογιαλιών.

Για κείνους που επιθυμούν την οργανωμένη περιήγηση υπάρχουν πολλά προγράμματα μέσω των οποίων μπορούν ν’ ανακαλύψουν τις ξακουστές ομορφιές του Πηλίου.Μπορούν να συμμετάσχουν σε οργανωμένους περίπατους στα καλντερίμια και κρυφά μονοπάτια του, να επισκεφθούν το Κρυφό Σχολειό, ν’ απολαύσουν μια ημερήσια κρουαζιέρα στον Παγασητικό, να κάνουν τον γύρο του Πηλίου, να ιδούν παλιά μοναστήρια κι εκκλησιές, να πάνε βόλτα με τον παλιό σιδηρόδρομο, και να φτάσουν ακόμα παραπέρα στο μοναστηριακό βραχόδασος των Μετεώρων. Επίσης μπορούν να παραστούν σε διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις, λαϊκούς χορούς, μουσικές βραδιές,πανηγύρια και τοπικά φεστιβάλ.

Το βράδυ οι επισκέπτες μπορούν να συνεχίσουν την διασκέδασή τους σε ταβέρνες,εστιατόρια, καφετέριες, ντίσκο, να κάνουν ένα νωχελικό φεγγαριάτικο περίπατο στην παραλία ή απλά να κάτσουν στο μπαλκόνι, στον κήπο ή στην βεράντα του ξενοδοχείου τους ν’ απολαύσουν την μαγευτική βραδιά αφήνοντας τις αισθήσεις τους να μεθύσουν με την μουσική των γαρδενιών και του νυχτολούλουδου.

Η αρχή του φθινοπώρου έχει την δική της ομορφιά. Το φύλλωμα των δένδρων τραγουδά το κύκνειο άσμα του σε νότες πολύχρωμες κι αρμονικές. Το βουνό αλλάζει όψη εγκαταλείποντας το πράσινο και φορώντας τα χρώματα του ουρανίου τόξου. Είναι η εποχή της καστανιάς και της καρυδιάς.. Κι αν κάποιος δεν το προσέξει αυτό, οι σκίουροι θα του το θυμίσουν καθώς γίνονται πολυάσχολοι στα δένδρα πάνω.

Για τους λάτρεις των μετακαλοκαιρινών περιπατητικών διακοπών η περίοδος από τα μέσα Σεπτεμβρίου ως τα μέσα Οκτωβρίου είναι η καλύτερη εποχή καθώς η θερμοκρασία είναι ευχάριστη και η θάλασσα καθαρή και δροσερή. Σ’ ολόκληρο το Πήλιο επικρατεί μια πιο ειρηνική και χαλαρή ατμόσφαιρα χάρις στο γεγονός ότι οι περισσότεροι επισκέπτες ήδη έχουν επιστρέψει στα σπίτια τους στ’ αστικά κέντρα, αφήνοντας το Πήλιο στους φθινοπωρινούς τουρίστες.

Ο καιρός στα τέλη Οκτωβρίου είναι συνήθως γλυκός και οι μέρες ηλιόλουστες και σαγηνευτικές. Ο Νοέμβριος μερικές φορές είναι βροχερός και σχετικά κρύος, όμως αρκετά συχνά συναγωνίζεται τον Οκτώβριο σε ηλιοφάνεια και γλύκα. Έλληνες και ξένοι φανατικοί φίλοι του Πηλίου επιστρέφουν τα Σαββατοκύριακα και τις γιορτές για μια ακόμη συνεύρεση με την αγνότητα και αρχοντιά του βουνού και την ομορφιά της θάλασσας, καθώς επίσης και για την προμήθεια μήλων, καρυδιών και κάστανων για τον επερχόμενο χειμώνα. Τα τζάκια είναι στις δόξες τους με τις μπριζόλες και τα κάστανα να σιγοψήνονται στη θράκα και τους φίλους τους καθισμένους τριγύρω να κάνουν σχέδια για χειμερινές διακοπές και σκι.

Ο χειμώνας είναι η εποχή που τα χωριά του Πηλίου βγαίνουν από τους πράσινους κρυψώνες τους και γίνονται ορατά --όμορφα και αγέρωχα και πάντα απτόητα από τις συχνά αντίξοες καιρικές συνθήκες, οι οποίες όμως ποικίλουν ανάλογα με το υψόμετρο και το εν γένει βαρομετρικό σύστημα στην ευρύτερη περιοχή. Υπάρχουν μακρές περίοδοι βροχών και χιονοπτώσεων αλλά υπάρχουν και συχνές περίοδοι ηλιοφάνειας και ήπιων για την εποχή θερμοκρασιών. Πολλές φορές καθώς ο επισκέπτης ταξιδεύει κατά μήκος της χερσονήσου ή αλλάζει υψομετρική ζώνη μπορεί να ευτυχήσει να έχει την μοναδική εμπειρία ταχείας αλλαγής καιρικών συνθηκών δεδομένου ότι στο Πήλιο δεν είναι ασύνηθες το φαινόμενο της ταυτόχρονης συνύπαρξης ηλιοφάνειας με βροχή,ομίχλη ακόμη και χαλάζι ή χιόνι.

Όμως ακόμα και με δύσκολες καιρικές συνθήκες ο επισκέπτης έχει πολλές επιλογές δραστηριοτήτων που θα κάνουν την διαμονή του ευχάριστη. Παραδείγματος χάριν, κατά την διάρκεια μιας βόλτας, εκδρομής, περίπατου στο βουνό ή ακόμη κι όταν κοιτάει από το παράθυρό του μπορεί να θαυμάσει θέες μοναδικές, όπως χιονισμένες πλαγιές και κορυφές, το απέραντο Αιγαίο με τ’ αφρισμένα κύματά του να καλπάζουν σαν τα ολόλευκα άλογα του Ποσειδώνα, πυκνά σύννεφα ομίχλης να αναδύονται από βαθιές χαράδρες, κισσό κι αγιόκλημα να αγκαλιάζουν τα απογυμνωμένα δένδρα,χριστουγεννιάτικα ντυμένα λιόπουρνα γυαλιστερά στον ήλιο. Πραγματικά θέες εκπληκτικές που συχνά συνυπάρχουν ταυτόχρονα στον ίδιο χώρο και χρόνο για να αφήσουν μια ανεξίτηλη εικόνα στο είναι του επισκέπτη.

Κι αν η έξοδος δεν είναι δυνατή είναι καιρός για τσίπουρο και κρασί με νόστιμους μεζέδες, κάστανα στην φωτιά, και καλή παρέα με φίλους και οικογένεια. Είναι η ώρα να απολαύσουμε την συντροφιά ενός καλού βιβλίου, ευκαιρία να πούμε ιστορίες και παραμύθια στα παιδιά ή να εγκαταλειφθούμε στην αγκαλιά του Μορφέα. Κι όταν το άρμα του Απόλλωνα αφήσει το Πήλιο πίσω του κι η ομίχλη με την νύχτα αρχίζουν να απλώνονται, ίσως μπορεί κανείς να διακρίνει στις σκιές μερικές Δρυάδες και στοιχειά να ετοιμάζονται ν’ αποσυρθούν στο δάσος για την νύχτα.

Το Θεσσαλικό Βουνό του Πηλίου απλώνεται μεταξύ του Αιγαίου και του Παγασητικού Κόλπου, από το Κεραμύδι μέχρι την προεξοχή του Τρίκερι. Η πλούσια βλάστηση με φόντο το απέραντο γαλάζιο συνθέτουν ένα μυθικό τοπίο, γεγονός αναγνωρισμένο από τα αρχαία χρόνια. Εδώ έγιναν οι τιτανομαχίες και βρίσκονταν το ιερό σπήλαιο του ‘Ακραίου Διός’.

Σε αυτό το σπήλαιο, οι άνθρωποι ανηφόριζαν, να παρακαλέσουν τον Δία να στείλει βροχή την πιο ζεστή μέρα του χρόνου, τον Ιούλιου. Σε αυτές τις λάγιες παντρεύτηκε ο Πηλέας τη δεύτερη γυναίκα του, τη Νηρηίδα Θέτιδα, και απέκτησαν τον Αχιλλέα. Στα πυκνά δάση του Πηλίου κατοικούσαν οι κένταυροι, ο πιο γνωστός ανάμεσα τους ο Χείρωνας. Κάποιοι από τους μαθητές τους ήταν ο Ηρακλής, ο Αχιλλέας, Ο Ιάσονας και ο Ασκληπιός. Ο Ασκληπιός μάλιστα εξελίχτηκε τόσο πολύ στην ιατρική,που ξεπέρασε τον δασκάλό του. Δημιούγρησε το σύμβολο του φιδιού, το οποίο είχε κάποια θεραπευτική σημασία και έθεσε τις βάσεις της Ιατρικής Επιστήμης. Με ξύλα από τα δάση του Πηλίου, κατασκεύασαν επίσης οι Αργοναύτες την αφιερωμένη στον Ποσειδώνα ‘Αργώ’, και ξεκίνησαν πρώτοι να ανακαλύψουν το δρόμο προς τις άγνωστες εκείνες χώρες, διαδίδοντας τον ελληνισμό. Το καταπράσινο βουνό του Πηλίου κατοικήτε εδώ και πολλά χρόνια. Οι συστηματικοί οικισμοί φαίνεται να ξεκίνησαν το 12ο αιώνα και ήταν κυρίως για μοναχούς. Τα 24 χωριά του Πηλίου άρχισαν να παίρνουν την σημερινή τους μορφή και να γνωρίζουν άνθιση κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Τότε πολλοί κάτοικοι των γύρω περιοχώνσε μια προσπάθεια να ξεφύγουν από την ασφυκτική σκλαβιά, κατέφευγαν στο βουνό του Πηλίου. Στα χωριά αυτά είχαν παραχωρηθεί ειδικά προνόμια και έτσι μπόρεσαν να οργανωθούν πολύ καλά, να δημιουργήσουν βιοτεχνίες και επιχειρήσεις και να γνωρίσουν ευημερία και οικονομική ανάπτυξη. Αυτό συνέβη γιατί η περιοχή του Πηλίου άνηκε στη μητέρα του Σουλτάνου Βαλιδέ-χανούμ και είχε αυτονομία. Χωρίζονταν στα ‘βακούφια’,που είχαν πρωτεύουσες την Αργαλαστή και την Μακρυνίτσα και στα ‘χάσια’, τα οποία διοικούνταν από τον πασά της Λάρισας. Η οικονομική τους ανάπτυξη έφτασε σε τέτοιο σημείο ώστε να εξάγουν προϊόντα στο εξωτερικό. Ολόκληρα καραβάνια από μουλάρια, κυρίως με είδη υφαντικής και παπούτσια, ξεκινούσαν από τα χωριά του Πηλίου με προορισμό τον Εύξεινο Πόντο, την Ανατολική Μεσόγειο, την Βιέννη και άλλες Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Παράλληλα με την οικονομική άνθιση, ιδρύθηκαν πολλά σχολεία και βιβλιοθήκες. Πολλοί διανοούμενοι της εποχής αναζήτησαν καταφύγιο στο Πήλιο που απόλαμβανε τότε ένα καθεστώς σχετικής ελευθερίας. Έτσι πολλά σχολεία με πανελλήνια προβολή λειτουργούσαν εκεί και το Πήλιο αναδείχθηκε σε ένα προπύλαιo του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Ο μεγάλος δάσκαλος του Γένους Ρήγας Φεραίος διδάχτηκε πρώτα στη Ζαγορά Πηλίου. Όλα αυτά συντέλεσαν στην δημιουργία της πλούσιας πηλιορείτικης παράδοσης, τόσο στις τέχνες και τα γράμματα όσο και στα ήθη και τα έθιμα, μια παράδοση που μένει ζωντανή και μπορεί να τη βιώσει κάποιος όταν ανηφορίσει προς τις πλαγιές του Πηλίου.

Στην περιοχή της Μαγνησίας αφιερώνονται μερικές από τις πιο σημαντικές σελίδες της ελληνικής μυθολογίας. Γενάρχης της περιοχής υπήρξε ο Μάγνης, γιος του Αιόλου, ο οποίος εγκαταστάθηκε στο Πήλιο. Στο Πήλιο κατοικούσαν οι Κένταυροι, τερατόμορφα όντα, που προήλθαν από την ποιητική ένωση του Ιξίωνα και της Νεφέλης. Οι θρύλοι, οι μύθοι και οι παραδόσεις του εξάπτουν τη φαντασία και προσθέτουν στο φυσικό του κάλος την δική τους πινελιά προκαλώντας τους επισκέπτες να μυηθούν στον αρχαίο κόσμο της χώρας των Κενταύρων. Σύμφωνα με τη μυθολογία, το Πήλιο είναι η κατοικία των Κενταύρων (με σώμα αλόγου από τη μέση και κάτω και με σώμα ανθρώπου από τη μέση και πάνω). Γνωστότερος, ο σοφός Κένταυρος Χείρων, δάσκαλος του Iωλκού-Iάσονα. Ο πλούτος του βουνού σε θεραπευτικά βότανα από τα αρχαία χρόνια μέχρι και σήμερα συνδυάζεται με τον μύθο του Κενταύρου Χείρωνα - γιο του Κρόνου - που διδάσκει στον Ασκληπιό την ιατρική τέχνη. Κοντά του μαθήτευσαν ο Ηρακλής , ο Αχιλλέας και ο Ιάσονας , που ξεκίνησε να φέρει από την μακρινή Κολχίδα το Χρυσόμαλλο δέρας με την κατασκευασμένη από τα αιωνόβια δένδρα του Πηλίου Αργώ. Σε αυτό το βουνό, ο Πάρις έδωσε στην πιο όμορφη το μήλο της έριδος, που έγινεη αιτία για τον Τρωικό πόλεμο και εδώ πάλι έγινε ο γάμος θνητού και θεάς, του βασιλιά Πηλέα με την θεά Θέτιδα που τους τραγούδησαν ο Όμηρος και ο Πίνδαρος και γλέντησαν παρέα το δωδεκάθεο με τους κοινούς ανθρώπους. Ο Χείρων, μεσολάβησε γιατο γάμο του Πηλέα με τη Θέτιδα, που έγινε στο Πήλιο. Στη διάρκεια του γάμου και εξαιτίας του μήλου της Έριδος προκλήθηκε ο Τρωικός Πόλεμος. Στον σοφό κένταυρο Χείρωνα μαθήτευσε ο Ασκληπιός, πατέρας της ιατρικής, καθώς και ο Αχιλλέας.

Από τη Μαγνησία, επίσης, ξεκίνησε η Αργοναυτική εκστρατεία, που σχετίζεται ιστορικά με την απαρχή της τεχνικής επεξεργασίας του χρυσού στον Ελλαδικό χώρο. Ο Μύθος λέει πως, όταν ο Ιάσονας αποφασίζει να φέρει το χρυσόμαλλο δέρας καλεί να τον συντροφεύουν και να πάρουν μέρος στη μεγάλη περιπέτεια όλοι οι γενναίοι της εποχής του. Στέλνει κήρυκες παντού για να τους ξεσηκώσει και έτσι ξεκινάει ο μύθος της Αργοναυτικής εκστρατείας. Η Αργώ ξεκίνησε με τον Ιάσονα και τους υπόλοιπους θαρραλέους Αργοναύτες από το Πήλιο για να φτάσει στις απομακρυσμένες ακτές της Μαύρης θάλασσας αναζητώντας το "Χρυσόμαλλο δέρας". Ένα από τα αποτελέσματα της εκστρατείας αυτής ήταν να ενδυναμώσει την θαλάσσια εμπορική αυτοκρατορία της περιοχής των Μινώων, το άλλο ήταν να διευρύνει τους θαλάσσιους ορίζοντες της εποχής. Η περιοχή του Βόλου, η αρχαία Μαγνησία, αποτελεί μια από τις παλιότερα κατοικημένες περιοχές του ελλαδικού χώρου. Οι πρώτες γνωστές εγκαταστάσεις πληθυσμών χρονολογούνται την 7η χιλιετία π.Χ. ενώ η πολιτισμική παρουσία στο χώρο συνεχίζεται χωρίς κενά. Το πλοίο κατασκευάστηκε με τη βοήθεια της Αθηνάς. Κατασκευαστής του ήταν οΆργος, από τον οποίο πήρε και το όνομά του "Αργώ", συγχρόνως όμως "Αργώ" σήμαινε και γρήγορος. Το ξύλο από το οποίο ήταν κατασκευασμένη η Αργώ ήταν από πεύκα Πηλίου και από την ομιλούσα Δρύ της Δωδώνης, γι' αυτό και το καράβι είχε το χάρισμα του λόγου

ΑΡΧΑΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ

Η περιοχή συγκεντρώνει μερικές από τις σημαντικότερες νεολιθικές θέσεις, για τα δεδομένα της Βαλκανικής. Μέχρι τώρα οι αρχαιολογικές έρευνες έχουν φέρει στο φως40 περίπου νεολιθικούς οικισμούς (7η-8η χιλιετία π.Χ.), που αρκετοί από αυτούς εξακολούθησαν τις δραστηριότητές τους και στη διάρκεια της εποχής του χαλκού (3000-1500 π.Χ.). Σημαντικότεροι νεολιθικοί οικισμοί είναι το Σέσκλο και το Διμήνι, όπου οι έρευνες ανέδειξαν χαρακτηριστικά γραπτά κεραμικά, κοκάλινα και λίθινα εργαλεία,καθώς και αντικείμενα από οψιδιανό, που προερχόταν από τη Μήλο. Σημαντικές μυκηναϊκές θέσεις στην περιοχή είναι στο λόφο των Αγίων Θεοδώρων, στη σημερινή συνοικία του Βόλου Παλιά, και τα Πευκάκια. Στη μυκηναϊκή περίοδο χρονολογείται η ίδρυση της Ιωλκού, σημαντικού οικονομικού και πνευματικού κέντρου της περιοχής, που συνδέεται άμεσα με τον ξακουστό μύθο της Αργοναυτικής εκστρατείας. Τα νεότερα αρχαιολογικά ευρήματα στο Διμήνι τεκμηριώνουν την άποψη ότι η έδρα των βασιλιάδων της Ιωλκού ήταν στο Διμήνι. Εκεί βρισκόταν το κέντρο των οικονομικών δραστηριοτήτων που βασίζονταν στη γεωργία και την κτηνοτροφία ενώ οι δραστηριότητες που είχαν σχέση με τη θάλασσα εξασκούνταν από το λιμάνι στα Πευκάκια. Στην κλασική περίοδο (6ος αι. π.Χ.) άκμασαν οι Παγασές, οι οποίες υπήρξαν επίνειο των Φερών.

Το 293/92 π.Χ. ο βασιλιάς της Μακεδονίας Δημήτριος ο Πολιορκητής ίδρυσε τη Δημητριάδα, αφού συνοίκισε τις γειτονικές κώμες. Η Δημητριάδα αποτέλεσε έναν ισχυρό στρατιωτικό σταθμό και ορμητήριο των Μακεδόνων. Παράλληλα εξελίχτηκε σε σημαντικό εμπορικό κέντρο με περίοδο ακμής το 217-168 π.Χ. Το 197 π.Χ. ηΔημητριάδα καταλαμβάνεται από τους Ρωμαίους. Η πόλη ήταν χτισμένη σύμφωνα με το ιπποδάμειο σύστημα και περιβαλλόταν από ισχυρό τείχος. Στο ανατολικό τμήμα της πόλης βρίσκονταν το ανάκτορο, νότια η αγορά και δυτικά το θέατρο (3ος αι. π.Χ.).Σημαντικότατα ευρήματα της περιόδου αποτελούν οι γραπτές επιτύμβιες στήλες, που δίνουν ενδιαφέροντα στοιχεία για την οικονομία, την κοινωνία και την τέχνη της εποχής.Στη βυζαντινή περίοδο ιδρύθηκαν στο Πήλιο τα πρώτα μοναστήρια (12ος αιώνας) και στη συνέχεια γύρω από αυτά οι μικροί οικισμοί, που οι περισσότεροι εξελίχθηκαν αργότερα στα φημισμένα 24 χωριά του Πηλίου. Σε αυτά είχαν δώσει οι Tούρκοι ορισμένα προνόμια, χωρίζοντάς σε δύο κατηγορίες: τα Χάσια, που ανήκαν απευθείας στον σουλτάνο (Πορταριά, Ζαγορά, Τσαγκαράδα) και τα Βακούφια, που ανήκαν σε διάφορα ιδρύματα (Μακρυνίτσα, Μούρεσι, Αργαλαστή). H σημαντικότερη προσπάθεια για απελευθέρωση του Πηλίου έγινε το 1821 από τον Mηλιώτη φιλικό Άνθιμο Γαζή, στις Mηλιές.

ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ

Το 1886 ολοκληρώθηκε η σιδηροδρομική σύνδεση του Βόλου με τη Λάρισα και την Καλαμπάκα. Το 1895 επίσης, άρχισε τη λειτουργία της η σιδηροδρομική γραμμή Βόλου-Λεχωνίων, που επεκτάθηκε ως τις Μηλιές το 1904. Παράλληλα, το 1892, ξεκίνησαν τα έργα διαμόρφωσης του λιμανιού που συνεχίστηκαν και μετά τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο,αφού οι ανάγκες της διακίνησης των εμπορευμάτων συνεχώς αυξάνονται. Ας σημειωθεί ότι το 1919 το λιμάνι του Βόλου ήταν το πρώτο λιμάνι σε εξαγωγές καπνών στην Ελλάδα με ποσοστό εξαγωγών 30%.Συγκεντρώνοντας όλες τις προϋποθέσεις -κεφάλαια, εργατική δύναμη, διευρυμένη εσωτερική αγορά, πρόσβαση στις πρώτες ύλες- ο Βόλος εξελίχθηκε προπολεμικά σε σημαντικό βιομηχανικό κέντρο. Οι κυριότεροι κλάδοι της βιομηχανίας ήταν τα τρόφιμα,το μέταλλο, ο καπνός, η υφαντουργία και η βυρσοδεψία. Παράλληλα με την οικονομική άνθηση, αναπτύχθηκε σημαντική πολιτιστική και κοινωνική δραστηριότητα. Το 1894 θεμελιώθηκε το Δημοτικό Θέατρο, το 1896 ιδρύεται ο Γυμναστικός Σύλλογος, το 1908,το Ανώτερο Δημοτικό Παρθεναγωγείο, πεδίο εφαρμογής των εκσυγχρονιστικών εκπαιδευτικών αντιλήψεων του διευθυντή του Αλ. Δελμούζου και το Εργατικό Κέντρο Βόλου, το πρώτο στην Ελλάδα.Ο Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος ανέκοψε προσωρινά την εξέλιξη της πόλης. Την περίοδο 1941-44 ο Βόλος δοκιμάζεται σε όλα τα επίπεδα από τη γερμανική κατοχή.Μεταπολεμικά ο Βόλος εξελίχθηκε σ' ένα από τα σημαντικότερα πολεοδομικά συγκροτήματα της Ελλάδας από οικονομική και δημογραφική άποψη, αποτελούμενο από τους Δήμους Βόλου και Ν. Ιωνίας και μικρότερες περιαστικές κοινότητες. Οι σεισμοί του 1955 άλλαξαν την αισθητική της πόλης.Η σύγχρονη πόλη, αξιοποιώντας τη βιοτεχνική τεχνογνωσία του Πηλίου, το εργατικό δυναμικό της Θεσσαλίας και ιδιωτικές επενδύσεις εξελίχθηκε σε σημαντικό βιοτεχνικό και βιομηχανικό κέντρο, με το τρίτο κατά σειρά μεγέθους λιμάνι της χώρας.Η οικονομία της πόλης στηρίζεται στη βιομηχανία, το εμπόριο, τη βιοτεχνία, τις υπηρεσίες και τον τουρισμό. Διαθέτοντας ένα νέο και σύγχρονο πανεπιστήμιο, μια ζωντανή καλλιτεχνική και πνευματική ζωή, αξιόλογη πολιτιστική υποδομή, αλλά και μια προοπτική ουσιαστικής ανάπτυξης ο Βόλος εξελίσσεται σε ένα δυναμικό κέντρο της Ελληνικής περιφέρειας και της Ευρώπης.

Η Μαγνησία είναι ένας τόπος που συνδυάζει τους Θρύλους με την ομορφιά και την ιστορία. Πήρε το όνομά της από τους αρχαίους Μάγνητες και έγινε γρήγορα ξακουστή.Από εδώ ξεκίνησε το ταξίδι του για τη μακρινή Κολχίδα ο Ιάσονας με την Αργώ αναζητώντας το χρυσόμαλλο δέρας. Στο γέρικο Πήλιο, όπως το αποκαλεί ο Σαίξπηρ,έζησαν οι Κένταυροι και ο σοφός Χείρων που, στην εποχή του μύθου, έγινε ο δάσκαλος όλων των ημίθεων και ηρώων και δίδαξε στον Ασκληπιό την ιατρική τέχνη. Η Μαγνησία, με αξεπέραστα πλεονεκτήματα την ιστορία της, τον πολιτισμό της, τη φιλοξενία της και την τουριστική υποδομή της, είναι ασυναγώνιστη. Το Πήλιο, τα ψαροχώρια του Παγασητικού, η πατρίδα του Ρήγα Φεραίου, οι δεκάδες παραλίες της, το Χιονοδρομικό της Κέντρο, οι δυνατότητες για Θαλάσσια και χειμερινά σπορ και οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού την κάνουν προορισμό για δεκάδες χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο.

Στη Μαγνησία η τουριστική περίοδος διαρκεί 12 μήνες το χρόνο. Ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να κάνει χειμερινά σπορ στις χιονισμένες πίστες του Πηλίου ή το καλοκαίρι να Βουτά στις παραλίες του Αιγαίου και του Παγασητικού. Όλα τα Θαλάσσια και ορεινά σπορ έχουν την τιμητική τους στη Μαγνησία. Το παιχνίδι με το χιόνι στις Αγριόλευκες, η κατάβαση του Πηλίου, η ορειβασία, η πεζοπορία στα μονοπάτια και τα καλντερίμια, οι διαδρομές με τα άλογα στις καταπράσινες πλαγιές του Πηλίου, είναι μόνο μερικές από τις δραστηριότητες που προτείνονται στους επισκέπτες. Και ακολουθούν όλα τα είδη των θαλάσσιων σπορ. Οι καταδύσεις, το σέρφινγκ, το θαλάσσιο σκι, αλλά και το πέταγμα με αποζημιώνουν όσους αγαπούν τη θάλασσα.

Η Θέση της, στο κέντρο της Ελλάδας, καθιστά εύκολη και άνετη την πρόσβαση των επισκεπτών, με όλα τα συγκοινωνιακά μέσα. Το αεροδρόμια της Νέας Αγχιάλου είναι η πύλη που συνδέει τη Μαγνησία με όλο τον κόσμο. Παράλληλα, το λιμάνι του Βόλου συνδέει την Ευρώπη και τα Βαλκάνια με την Ασία και τη Βόρεια Αφρική.

Ο Βόλος

Πρωτεύουσα είναι ο Βόλος, μια πόλη που τη βρέχει ο Παγασητικός και τη σκιάζει το Πήλιο με τα μυριοστόλιστα χωριά του. Μια μεγάλη, σύγχρονη και δυναμική ελληνική πόλη που έχει την τύχη να βρίσκεται σε μια από τις ομορφότερες γωνιές της Ελλάδας. Το πολεοδομικό του συγκρότημα, με το τρίτο λιμάνι της Ελλάδας, αναπτύσσεται δυναμικά και αποτελεί μία από τις πιο όμορφες πόλεις της Ελλάδας, που γοητεύει από την πρώτη στιγμή τον επισκέπτη. Η οικονομική ανάπτυξη συναντά την πολιτιστική άνθηση και την πνευματική δημιουργία, σε μια σύγχρονη πόλη που ευτύχησε να συνταιριάσει το νεοκλασικό με το μοντέρνο και να αντικρίζει το μέλλον σεβόμενη το παρελθόν.

Στον Βόλο, βρίσκονται οι σημαντικοί νεολιθικοί οικισμοί του Διμηνίου και του Σέσκλου,όπου συναντάμε τα πρώτα ίχνη της μόνιμης κατοικίας του ανθρώπου στην περιοχή. ΟΒόλος διαθέτει ένα από τα σημαντικότερα Αρχαιολογικά Μουσεία της χώρας, καθώς και το Λαογραφικό Κέντρο του Κίτσου Μακρή, το σπίτι της ζωγράφου Χ. Ζώγια στην Ανακασιά, την οικία Κοντού (Μουσείο Θεόφιλου) και το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Ιστορίας Πηλίου (πρώην αρχοντικό Τοπάλη) στη Μακρινίτσα.

Το ταξίδι στη Μαγνησία αρχίζει από το Βόλο που μαγεύει κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέπτες, οι οποίοι βρίσκουν ό,τι ζητήσουν: πολλά και άνετα ξενοδοχεία, νυχτερινή ζωή και πολλές ευκαιρίες για να γευτούν το φημισμένο τσίπουρο και τα διαλεχτά θαλασσινά.

Το Πήλιο

Το Πήλιο, το Βουνό των Κενταύρων, είχαν διαλέξει οι δώδεκα Θεοί του Ολύμπου ως καλοκαιρινή κατοικία. Σήμερα το επιλέγουν δεκάδες χιλιάδες τουρίστες και τους 12μήνες του χρόνου. Το Βουνό γίνεται συνώνυμο με ημέρες ξεκούρασης και διασκέδασης. Προσφέρονται όλες οι μορφές εναλλακτικού τουρισμού: διαδρομές με άλογα, διαδρομές με ποδήλατα του Βουνού, πεζοπορία, ορειβασία, καταδύσεις, ιστιοπλοΐα και ψάρεμα. Το Βουνό των Κενταύρων είναι το ίδιο όμορφο και μαγευτικό όλες τις εποχές του χρόνου. Εδώ ο επισκέπτης θα γευτεί τα φημισμένα γλυκά του κουταλιού, θα δοκιμάσει τα υπέροχα φρούτα, τα μήλα, τα αχλάδια και τα κεράσια, και Θα μαγευτεί από το άρωμα της γαρδένιας.

Χωριά μοναδικής αρχιτεκτονικής κοσμούν τις πλαγιές του Πηλίου. Είναι χτισμένα σε μια περιοχή πυκνά δασωμένη και κατάφυτη από μια πολύμορφη χλωρίδα, με πλούσια νερά να αναβλύζουν από παντού. Η πρόσβαση στα χωριά του Πηλίου είναι εύκολη μέσω του καλού οδικού δικτύου, καθώς και με μονοπάτια και καλντερίμια, πραγματική απόλαυση για τους εραστές του περιπατητικού τουρισμού. Πολυτελείς ξενώνες και ενοικιαζόμενα δωμάτια με όλες τις ανέσεις καλούν για αξέχαστες μέρες. Το Χιονοδρομικό Κέντρο Πηλίου γίνεται τόπος κατάλευκων διακοπών, μερικά χιλιόμετρα μακριά από τα νερά του Αιγαίου και του Παγασητικού.

Δύο Βασικοί δρόμοι οδηγούν τον επισκέπτη από την πόλη του Βόλου, στον ορεινό όγκο του Πηλίου. Ανατολικά και, αφού διασχίσει παραλιακά τα χωριά του Παγασητικού, ανεβαίνει στο νότιο Πήλιο για να καταλήξει στο Τρίκερι. Ο ίδιος δρόμος διακλαδίζεται κοντά στο Νεοχώρι για να κατευθυνθεί προς το ανατολικό Πήλιο με τελευταίο σταθμό το Πουρί.

Βορειοανατολική κατεύθυνση από το Βόλο, οδηγεί στα Χάνια (1200 μέτρα υψόμετρο) και από εκεί συνεχίζει για το ανατολικό Πήλιο. Στο Δυτικό Πήλιο συναντάμε τα περισσότερα χωριά: Τον Άγιο Ονούφριο, την Ανακασιά, την Άλλη Μεριά, τις Σταγιάτες,το Κατωχώρι, την Πορταριά, τη Μακρινίτσα, την Αγριά, τη Δράκεια, τα Χάνια, τον Άγιο Λαυρέντιο, τα Κάτω Λεχώνια, τα Άνω Λεχώνια, τον Άγιο Βλάση, τον Άγιο Γεώργιο, τις Πινακάτες, τα Καλά Νερά, την Βιζίτσα, τις Μηλιές, τους Αφέτες, και το Νεοχώρι. Στο Νότιο Πήλιο συναντάμε τη Συκή, την Αργαλαστή, την ιυνό8ρυση, το Μετόχι, το Λαύκο, το Προμύρι, τον Πλατανιά, τη Λύρη, το Καστρί, τον Κατηγιώργη, τη Μηλίνα και το Τρίκερι.

Στη διαδρομή του ανατολικού Πηλίου θα βρεθούμε στο Καλαμάκι, στη Λαμπινού, στο Ξουρίχτι, στην Τσαγκαράδα, στο Μούρεσι, στον Κισσό, στον Άγιο Δημήτριο, στο Ανήλιο, στη Μακρυράχη, στη Ζαγορά και στο Πουρί, ενώ στο Βόρειο Πήλιο συναντάμε τις Γλαφυρές, την Κάτω Κερασιά, την Άνω Κερασιά, τα Κανάλια, το Βένετο και το Κεραμίδι.

Ένα τρένο βγαλμένο από την ιστορία, το τρενάκι του Πηλίου, διασχίζει μια από τις πιο όμορφες περιοχές της Ευρώπης. ξεκινώντας από τα Λεχώνια, ανεβαίνει μέσα από τα λιόδενδρα αγκομαχώντας και σφυρίζοντας όπως παλιά. Περνά από τους σταθμούς της Άνω Γατζέας, της Αγίας Τριάδας, του Αγίου ΑΘανασίου Πινακατών, του οικισμού Αργυραίικα Βυζίτσας και τερματίζει στις Μηλιές. Το τρενάκι του Πηλίου για 76 χρόνια, από το 1895 μέχρι το 1971, σκαρφάλωνε στο Πήλιο μεταφέροντας ανθρώπους και εμπορεύματα και συνέβαλε καθοριστικά στην αλματώδη ανάπτυξη της περιοχής.Κατασκευαστής του ήταν ο Ιταλός μηχανικός ΕΒαρίστο Ντε Κίρικο, πατέρας του διάσημου ζωγράφου Τζιόρτζιο Ντε Κίρικο.

Η Δυτική Πλευρά της Μαγνησίας

Στη δυτική πλευρά της Μαγνησίας, μια περιοχή με πλούσια ιστορία που χάνεται στους αιώνες, συναντάμε το Βελεστίνο, τη Νέα Αγχίαλο, τον Αλμυρό, την Αμαλιάπολη, τον Πτελεό και το Αχίλλειο. Το Βελεστίνο, η πατρίδα του Ρήγα Φεραίου που βρίσκεται σε μικρή απόσταση από το Βόλο, είναι ένας από τους πιο σημαντικούς δήμους της Μαγνησίας. Θέση των αρχαίων Φερών, πόλη που πήρε μέρος στον Τρωικό πόλεμο. Μια από τις πιο όμορφες κωμοπόλεις της Μαγνησίας είναι η Νέα Αγχίαλος, κτισμένη στο χώρο που κάποτε άκμαζε η ομηρική Πύρασος. Έχει σημαντικά ευρήματα της νεολιθικής περιόδου (6.000 - 5.000 π.χ). Με πολύ καλή τουριστική υποδομή, αποτελεί έναν από τους τουριστικούς προορισμούς της Μαγνησίας. Επίσης, φημίζεται για το εκλεκτό κρασί από το φημισμένο οινοποιείο του Συνεταιρισμού Ν. Αγχιάλου με την επωνυμία«Δήμητρα». Τριάντα πέντε περίπου χιλιόμετρα από το Βόλο, στο κέντρο ενός πλούσιου κάμπου και στη σκιά της Όθρυος, βρίσκεται ο Αλμυρός. Είναι μία περιοχή με πλούσια πνευματική παράδοση και με ένα σημαντικό Αρχαιολογικό Μουσείο, στο οποίο παρουσιάζονται αρχαιολογικοί θησαυροί από τις Φθιώτιδες Θήβες, την Πύρασο, την Άλω κι από άλλες τοποθεσίες της επαρχίας Αλμυρού. Ο πλούσιος κάμπος, το πανάρχαιο Κρόκιο πεδίο και το Αθαμάντιο πεδίο είναι γεμάτα από ίχνη ενός σημαντικού αρχαίου πολιτισμού. Στους πρόποδες της Όθρυος, συναντάμε τον Πτελεό με το μεσαιωνικό του κάστρο στην παραλία Πηγάδι. Σ' ένα γραφικό όρμο του Παγασητικού νοτιότερα του Αλμυρού, βρίσκεται η γραφική Αμαλιάπολη ή Νέα Μιτζέλα, που χτίστηκε από πρόσφυγες της κατεστραμμένης παλιάς Μιτζέλας του Πηλίου. Πήρε το όνομα της από την πρώτη Βασίλισσα της Ελλάδας, την Αμαλία, που είχε εκεί τον εξοχικό της πύργο.

Παραλίες

Η βλάστηση του Πηλίου αγγίζει τα κύματα του Αιγαίου πελάγους και στεφανώνει υπέροχες παραλίες, που προσφέρουν πολλές ευκαιρίες για θαλάσσια σπορ, και για νυχτερινή ζωή που δεν ... επιτρέπει την πλήξη. Ανάμεσά τους το Χορευτό, οι Άγιοι Σαράντα, το Πουρί, ο Άη Γιάννης, το Παπά Νερό, η Φακίστρα, ο Μυλοπόταμος, η Λαμπινού, τα Ποτιστικά, η Πάλτση, ο Κατηγιώργης, ο Πλατανιάς. Τα γαλάζια νερά και η σκούρο πράσινη βλάστηση αποτελούν τον τέλειο συνδυασμό για απολαυστικές διακοπές. Ήρεμη θάλασσα, η θάλασσα του Παγασητικού κόλπου, προσφέρεται για οικογενειακές διακοπές. Η Αγριά, το Μαλάκι, η Κάτω Γατζέα, τα Καλά Νερά, η Κορώπη, η Άφησσος,το Λεφόκαστρο, ο Κάλαμος, το Χόρτο, η Μηλίνα, και δυτικά η Νέα Αγχίαλος, η Μιτζέλα, οι Νιες, το Αχίλλειο, είναι χρυσές ακρογιαλιές που διαθέτουν μια μεγάλη ποικιλία από ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια. Στις ακρογιαλιές του Παγασητικού οι γραφικές ψαροταβέρνες αποτελούν πόλο έλξης για τους λάτρεις του καλού φαγητού.

Τόποι λατρείας

Δίπλα στα παλιά επιβλητικά αρχοντικά υπάρχουν πολλές εκκλησίες, ξωκλήσια και μοναστήρια, που προσκαλούν τον επισκέπτη να ανάψει ένα κερί αλλά και να θαυμάσει την υπέροχη αρχιτεκτονική. Τα ανηφορικά μονοπάτια και τα καλντερίμια του βουνού οδηγούν σε τόπους λατρείας, Βγαλμένους από μια άλλη εποχή εκκλησάκια, και παλιά μοναστήρια με εξαιρετικά τέμπλα, με πολύτιμα κειμήλια και με ανεκτίμητης αξίας μεταβυζαντινές εικόνες. Στις εκκλησίες του Πηλίου, στο επιβλητικό φως των καντηλιών,ο κόσμος αλλάζει όψη, χάνει την πεζή γήινη φυσιογνωμία του και εξυψώνεται.

Το γλωσσικό ιδίωμα του Πηλίου

Όπως είναι γνωστό, τα χωριά του Πηλίου δημιουργήθηκαν στα χρόνια της Τουρκοκρατίας από «φεύγοντας την τυραννίαν των Τούρκων» ραγιάδες, οι οποίοι κατέφυγαν στο «βουνό της Ζαγοράς», επειδή τούτο ήταν τότε σχεδόν «άοικο» και δημοσιονομικά αδιάφορο για τους Τούρκους. Η συγκέντρωση μάλιστα φυγάδων στο Πήλιο γίνεται ακόμα μεγαλύτερη στην διάρκεια του 18ου αιώνα, όταν γίνονται γνωστά σ' όλη την χώρα τα προνόμια που καταφέρνει να αποσπάσει το βουνό των Κενταύρων απ' τους οθωμανούς κατακτητές του. Τα χρόνια αυτά τα νεοπαγή χωριά του Πηλίου κατακλύζονται από χιλιάδες φυγάδες που προέρχονται απ' όλα σχεδόν τα διαμερίσματα της υπόδουλης χώρας. Και βέβαια όλοι αυτοί (Ηπειρώτες, Μακεδόνες, Ρουμελιώτες, και Νησιώτες) είναι φυσικό να κομίζουν στα δισάκια του μισεμού τους και τις πολιτιστικές καταβολές τους, ανάμεσα στις οποίες συγκαταλέγονται φυσικά, πρώτες και καλύτερες, οι γλωσσικές τους ιδιομορφίες.

Είναι τα χρόνια που στα ψηλώματα του Πηλίου δημιουργούνται, με την δυναμική παρουσία τούτων των φυγάδων, οι πρώτες καλά οργανωμένες συσσωματώσεις κατοίκων,που διαμορφώνουν και τον καινούργιο τύπο των πηλιορείτικων χωριών στην θέση των παλιότερων μίζερων κολιγικών οικισμών, οι οποίοι, κατά κανόνα, ανήκαν στους μετρημένους μεσαιωνικούς φεουδάρχες ή στα πιο πλούσια απ' τα πολλά μοναστήρια του τόπου.

Είναι τα ίδια χρόνια που διαμορφώνεται μία καινούργια, δυναμική επίσης, διοικητική, οικονομική και πολιτιστική πραγματικότητα τόσο στα ιδιόκτητα (χάσια) όσο και στα δημοκρατικά αυτοδιοικούμενα (βακούφια) χωριά του Πηλίου, χωριά που ο πληθυσμός τους αυξάνει ραγδαία κυρίως στην διάρκεια του 18ου αιώνα, με τον ερχομό και καινούργιων φυγάδων από κάθε σχεδόν γωνιά της σκλάβας ελληνικής γης.

Παρόλη όμως αυτή την πληθυσμιακή ανομοιογένεια των κατοίκων του, το Πήλιο δεν γίνεται, όπως θα περίμενε κανείς, η Βαβέλ του ελληνικού χώρου. Κι αυτό διότι στη διαμόρφωση της γλωσσικής ταυτότητας του τόπου, προσωπικά τουλάχιστον πιστεύω πως, κύριο ρόλο έπαιξε η αφομοιωτική ικανότητα του πιο δυναμικού απ' όλα εκείνα τα ιδιώματα που βρέθηκαν να συμπλέουν αυτά τα καθοριστικά για την καθιέρωση μιας ενιαίας γλωσσικής πραγματικότητας χρόνια στον πηλιορείτικο χώρο.

Ήταν δε αυτό το βόρειο - για να χρησιμοποιήσω την ειδική ορολογία – γλωσσικό ιδίωμα. Αυτό του οποίου κύριοι φορείς ήταν οι προερχόμενοι από την Ήπειρο φυγάδες,οι οποίοι άλλωστε ήταν και συντριπτικά οι περισσότεροι στο Πήλιο, με κύρια προέλευση την περιοχή των Ιωαννίνων, το Ζαγόρι, τα Κατσανοχώρια, τα Δωδωνοχώρια, κλπ. Απόδειξη δε για τούτο είναι οι ομοιότητες και οι φανερές αναλογίες που υπάρχουν και σήμερα ανάμεσα στο πηλιορείτικο και στο ιδίωμα των περιοχών αυτών.

Έτσι λ.χ. όπως εκεί, κατά παρόμοιο τρόπο και στο Πήλιο, τα άτονα ο και ε τρέπονται αντίστοιχα σε ου και ι (μουλύβ', λιβιντιά), ενώ τα επίσης άτονα ι και ου δεν προφέρονται συνήθως καθόλου (σπιτ', κ'λούρ'). Ο ίδιος εξάλλου λόγος εξηγεί τη φωνητική ομοιότητα εκατοντάδων ιδιωματικών λέξεων του Πηλίου και των περιοχών αυτών της Ηπείρου, όπως επίσης κι εκατοντάδων άλλων γλωσσικών μνημείων, όπως είναι οι παροιμίες και τα δημοτικά μας τραγούδια. Και βέβαια το πράγμα θ' απλουστευόταν σε μεγάλο βαθμό αν το βόρειο ιδίωμα είχε καθολική διάδοση στα πηλιορείτικα χωριά. Αυτό όμως δεν συμβαίνει, διότι πέρα από τα βασικά αυτά χαρακτηριστικά που επισήμανα παραπάνω, υπάρχουν και κάποια άλλα ανάμεσα στα δευτερεύοντα, που αποτελούν αφομοιωμένες καταβολές από άλλα ιδιώματα. Καταβολές που επίσης μεταφυτεύθηκαν στο Πήλιο στα χρόνια της Τουρκοκρατίας και που ως ένα σημείο επιβλήθηκαν από τους ξενοφερμένους αλλά όχι Ηπειρώτες φορείς τους. 

Πέρα όμως απ' αυτές τις ετερογενείς γλωσσικές καταβολάδες, που ρίζωσαν στονπηλιορείτικο χώρο, έχουμε επίσης στο Πήλιο κι ένα πλήθος από γνωστά σ' όλη τη χώρααλλά και άγνωστα ξενικά γλωσσικά δάνεια, απ' αυτά που κληροδοτήθηκαν στη γλώσσαμας απ' τους κατά καιρούς αλλοεθνείς επιδρομείς, νομάδες και κυρίως κατακτητές τουελληνικού χώρου, που στην περίπτωση της Θεσσαλομαγνησίας ήταν κατά σειρά οι Γότθοι, οι Ούννοι, οι Σλάβοι, οι Σαρακηνοί, οι Βούλγαροι, οι Βλάχοι, οι Φράγκοι, οι Καταλάνοι, οι Βενετσιάνοι, οι Σέρβοι, οι Αρβανίτες και κυρίως βέβαια οι Τούρκοι.Τέτοια ξένα γλωσσικά κατάλοιπα (λέξεις ή και φράσεις) υπάρχουν αναρίθμητα μέσα και στην πηλιορείτικη ντοπιολαλιά. Χώρια δε από εκείνα που συναντάμε λίγο ως πολύ και σ'όλες τις άλλες τοπικές διαλέκτους της χώρας μας, υπάρχουν και κάποια - κι εδώαναφέρομαι μόνο σε λέξεις - που δηλώνουν οικογενειακά και κυρίως επαγγελματικάαβθρωπονύμια, καθώς και χαρακτηριστικά τοπωνύμια, όπου μάλιστα κυριαρχεί τοσλάβικο γλωσσικό στοιχείο, μια και όπως είναι διαπιστωμένο είχαμε στο Πήλιο ομαδικέςεγκαταστάσεις Σλάβων νομάδων από τα πρώιμα ακόμα χρόνια του Βυζαντίου.Και μόλο που τα ξένα αυτά φύλα αφομοιώθηκαν στις περισσότερες περιπτώσεις από τον ντόπιο πληθυσμό, έμειναν ωστόσο κληρονομιά στον τόπο τα τοπωνυμιακά τουςευρήματα, όπως λ.χ. είναι η Ζαγορά, η Γορίτσα, η Λέστιανη, οι Σταγιάτες, κι αυτός ίσωςο Βόλος - παραφθορά του παλιού «Γκόλου», για να μας θυμίζουν πως και τούτη ηγραμμένη γωνιά της πατρίδας μας «πολλούς αφέντες άλλαξε, δεν άλλαξε ψυχή»

Πηγές:
Mark Ottoway, Τα ωραιότερα χωριά της Ελλάδος, Αθήνα: Βασδέκης, 2000
Λιάπης Κώστας, «Μύθος και Ιστορία», Επτά Ημέρες-Η Καθημερινή, τόμος Θ΄, Αθήνα: Καθημερινή, 1996